Plik Edycja Widok Warstwa Obiekt Ścieżka Tekst Filtry Efekty
Pomoc

Poradnik Zaawansowany

Ten poradnik opisuje techniki kopiowania/wklejania, edycję węzłów, rysowanie za pomocą ołówka i pióra, manipulowanie ścieżkami, operacje logiczne, odsunięcia, uproszczenia i narzędzie tekstu.
Aby przewinąć stronę w dół, użyj kombinacji klawiszy [ Ctrl+strzałki ], rolki myszy lub przewijaj stronę płynnie środkowym przyciskiem myszy. Podstawowe sposoby tworzenia, zaznaczania i przekształcania obiektów zostały omówione w poradniku „Podstawy” dostępnym z poziomu menu „Pomoc Poradniki

Techniki wklejania

Po skopiowaniu obiektów za pomocą skrótu klawiaturowego [ Ctrl+C ] bądź wycięciu poprzez [ Ctrl+X ], za pomocą polecenia „Wklej” [ Ctrl+V ] obiekty te można umieścić w obszarze roboczym. Zostaną one wklejone pod kursorem myszy lub – jeżeli kursor znajdował się poza oknem – na środku dokumentu. Obiekty znajdujące się w schowku pamiętają położenie, z którego były kopiowane, możliwe więc jest wklejenie ich w to samo miejsce za pomocą polecenia „Wklej w miejscu pochodzenia” [ Ctrl+Alt+V ].
Polecenie „Wklej styl” [ Shift+Ctrl+V ] przydziela styl pierwszego obiektu znajdującego się w schowku aktualnemu zaznaczeniu. Wklejony styl zawiera ustawienia konturu, wypełnienia i czcionki, ale nie zawiera kształtu, rozmiaru czy parametrów specyficznych dla danego typu obiektu, jak na przykład liczba ramion gwiazdy.
Inne polecenie – „Wklej rozmiar” pozwala skalować zaznaczenie, tak by dopasować je do obiektu znajdującego się w schowku. Istnieje wiele poleceń służących wklejaniu rozmiaru. Polecenia te to: „Wklej rozmiar”, „Wklej szerokość”, „Wklej wysokość”, „Wklej rozmiar oddzielnie”, „Wklej szerokość oddzielnie” i „Wklej wysokość oddzielnie”.
Polecenie „Wklej rozmiar” skaluje całe zaznaczenie, by dopasować je do rozmiaru obiektu w schowku. „Wklej szerokość”/„Wklej wysokość” – skaluje całe zaznaczenie w poziomie/pionie, aby dopasować je do szerokości/wysokości obiektu znajdującego się w schowku. Polecenia te respektują blokadę zachowania proporcji, znajdującą się na pasku poleceń narzędzia „Wskaźnik” (pomiędzy polami Szer. i Wys.), tak więc przy włączonej blokadzie drugi wymiar jest skalowany proporcjonalnie do pierwszego. Jeśli blokada nie jest włączona – skalowany jest jeden wymiar, a drugi pozostaje niezmieniony. Polecenia zawierające w nazwie słowo „oddzielnie” działają podobnie do wyżej opisanych, z tym wyjątkiem, że skalują każdy zaznaczony obiekt oddzielnie, tak aby dopasował się do rozmiaru/szerokości/wysokości obiektu znajdującego się w schowku.
Schowek jest szerokosystemowy, co oznacza, że można kopiować/wklejać obiekty pomiędzy różnymi egzemplarzami Inkscape 'a, a także pomiędzy Inkscape'em i innymi programami. Jedyny warunek – programy te muszą obsługiwać format SVG.

Rysowanie ścieżek odręcznych i regularnych

Najłatwiejszym sposobem utworzenia dowolnego kształtu jest narysowanie go za pomocą narzędzia „Ołówek” (rysunek odręczny) [ F6 ]:

Jeżeli potrzebujesz bardziej regularnych kształtów, użyj narzędzia „Pióro” (krzywe Beziera) [ Shit+F6 ]:

Za pomocą narzędzia Pióro każde kliknięcie tworzy ostry węzeł bez żadnych uchwytów krzywych, więc seria kliknięć tworzy sekwencję odcinków prostych. kliknij i przeciągnij tworzy gładki węzeł Beziera z dwoma współliniowymi przeciwległymi uchwytami. Naciśnij Shift podczas przeciągania uchwytu, aby obrócić tylko jeden uchwyt i naprawić drugi. Jak zwykle, Ctrl ogranicza kierunek albo bieżącego odcinka linii, albo Bezier obsługuje do 15 stopni. Naciśnięcie Enter kończy linię, Esc anuluje ją. Aby anulować tylko ostatni segment niedokończonej linii, naciśnij Backspace.
Na obu końcach aktualnie zaznaczonej – narysowanej zarówno narzędziem „Ołówek”, jak i „Pióro” – ścieżki, wyświetlane są niewielkie znaczniki w postaci kwadratów. Pozwalają one kontynuować ścieżkę przez dalsze rysowanie linii począwszy od jednego ze znaczników lub zakończyć ją poprzez poprowadzenie linii od jednego znacznika do drugiego.

Edytowanie ścieżek

W odróżnieniu od kształtów tworzonych za pomocą narzędzi kształtu, obiekty tworzone poprzez „Pióro” i „Ołówek” nazywamy ścieżkami. Ścieżka to sekwencja prostych odcinków i/lub krzywych Beziera, która, tak jak inne obiekty, może mieć wypełnienie i kontur. Jednak w przeciwieństwie do kształtu, ścieżka może być edytowana poprzez swobodne przeciąganie dowolnego jej węzła (nie tylko wcześniej ustalonych uchwytów) lub segmentu. Zaznacz tę ścieżkę i wybierz narzędzie „Edycja węzłów” [ F2 ]:

Zobaczysz na niej dużą ilość szarych, kwadratowych węzłów. Można je zaznaczać za pomocą kliknięcia, kombinacji [ Shift+kliknięcie ] lub poprzez zaznaczenie elastyczne – dokładnie tak samo, jak są zaznaczane obiekty za pomocą narzędzia „Wskaźnik”. W celu zaznaczenia przyległych węzłów, należy kliknąć segment ścieżki. Zaznaczone węzły zostaną wówczas wyróżnione i wyświetlone wraz z uchwytami – jednym lub dwoma małymi kółeczkami połączonymi z każdym zaznaczonym węzłem linią prostą. Klawisz [ ! ] odwraca zaznaczenie węzłów w aktualnej subścieżce tj. takiej, która ma zaznaczony co najmniej jeden węzeł; skrót [ Alt+! ] odwraca zaznaczenie w całej ścieżce.
Ścieżki są edytowane przez przeciąganie ich węzłów, uchwytów węzłów lub bezpośrednio przeciąganie segmentu ścieżki. (Spróbuj przeciągnąć niektóre węzły, uchwyty i segmenty ścieżki powyższej ścieżki.) Ctrl działa tak jak zwykle, aby ograniczyć ruch i obrót. Klawisze ze strzałkami, klawisze Tab, [,], <,> ze swoimi modyfikatorami działają tak jak w selektorze, ale odnoszą się do węzłów zamiast obiektów. Możesz dodać węzły w dowolnym miejscu na ścieżce, klikając je dwukrotnie lub Ctrl + Alt + kliknij żądaną lokalizację.
Możesz usunąć węzły za pomocą Del lub Ctrl + Alt + kliknięcie. Podczas usuwania węzłów spróbuje zachować kształt ścieżki, jeśli chcesz, aby uchwyty sąsiednich węzłów zostały wycofane (nie zachowując kształtu), możesz je usunąć za pomocą Ctrl + Del. Dodatkowo możesz powielić (Shift + D) wybrane węzły. Ścieżka może być zerwana (Shift + B) w wybranych węzłach lub jeśli wybierzesz dwa węzły końcowe na jednej ścieżce, możesz do nich dołączyć (Shift + J).
Węzeł może mieć guz (Shift + C), co oznacza, że jego dwa uchwyty mogą poruszać się niezależnie pod dowolnym kątem; gładki (Shift + S), co oznacza, że jego uchwyty są zawsze na tej samej linii prostej (współliniowej); symetryczny (Shift + Y), który jest taki sam jak gładki, ale uchwyty mają również tę samą długość; i automatyczne wygładzanie (Shift + A), specjalny węzeł, który automatycznie dostosowuje uchwyty węzła i otaczające go automatyczne gładkie węzły, aby utrzymać płynną krzywą. Po przełączeniu typu węzła można zachować pozycję jednego z dwóch uchwytów, umieszczając na nim wskaźnik myszy, tak aby inny uchwyt był obrócony / skalowany w celu dopasowania.
Można wycofać uchwyt węzła za pomocą kombinacji [ Ctrl+kliknięcie na uchwycie ]. Jeżeli uchwyty przyległych węzłów zostały wycofane, fragment ścieżki pomiędzy nimi przechodzi w linię prostą. Kombinacja [ Shift+ciągnięcie ] na zewnątrz węzła pozwala na wyciągnięcie wycofanych węzłów.

Subścieżki i łączenie ścieżek

Ścieżka może zawierać kilka subścieżek. Subścieżka jest sekwencją węzłów połączonych ze sobą. Z tego powodu, jeśli ścieżka posiada więcej niż jedną subścieżkę, nie wszystkie jej węzły są połączone. Położone poniżej, po lewej stronie, trzy subścieżki są częścią pojedynczej, złożonej ścieżki. Takie same trzy subścieżki po prawej są niezależnymi ścieżkami obiektów:

Zauważ, że ścieżka złożona nie jest tym samym co grupa. To pojedynczy obiekt, który można zaznaczyć tylko jako całość. Jeśli zaznaczysz obiekt po lewej stronie i włączysz narzędzie „Edycja węzłów”, zobaczysz, że węzły wyświetlą się na wszystkich trzech subścieżkach. W obiekcie po prawej możesz w tym samym czasie edytować tylko jedną ścieżkę.
Inkscape potrafi łączyć ścieżki w ścieżkę złożoną [ Ctrl+K ] oraz rozdzielać ścieżkę złożoną na pojedyncze ścieżki [ Shift+Ctrl+K ]. Wypróbuj te polecenia na powyższych przykładach. Ponieważ obiekt może mieć tylko jedno wypełnienie i kontur, nowa złożona ścieżka otrzymuje styl pierwszego (najniżej położonego w stosie) łączonego obiektu.
Podczas łączenia nakładających się, wypełnionych ścieżek wypełnienie zwykle znika w obszarach, w których ścieżki się przesłaniają:

To najłatwiejszy sposób, by tworzyć obiekty z dziurami. Omówienie bardziej zaawansowanych poleceń ścieżek znajduje się w akapicie „Operacje logiczne”.

Przekształcanie w ścieżkę

Dowolny kształt lub obiekt tekstowy można przekształcić w ścieżkę [ Shift+Ctrl+C ]. Ta operacja nie zmienia wyglądu obiektu, ale usuwa wszystkie właściwości charakterystyczne dla danego typu tj. nie można już zaokrąglać narożników prostokąta lub edytować tekstu. Zamiast tego możliwa jest edycja węzłów. Oto dwie gwiazdy: ta po lewej jest kształtem, ta po prawej natomiast gwiazdą przekształconą w ścieżkę. Włącz narzędzie „Edycja węzłów” i porównaj możliwości ich edycji:

Co więcej, możliwe jest przekształcenie w ścieżkę konturu dowolnego obiektu. Pierwszy z poniżej położonych obiektów jest oryginalną ścieżką (brak wypełnienia, czarny kontur), podczas gdy ten po prawej (czarne wypełnienie, brak konturu) jest wynikiem zastosowania polecenia „Kontur w ścieżkę”:

Operacje logiczne

Używając operacji logicznych znajdujących się w menu „Ścieżka” można połączyć dwa lub więcej obiektów:

Skróty klawiaturowe dla tych operacji nawiązują do arytmetycznych odpowiedników operacji logicznych (suma to dodawanie, różnica to odejmowanie, itd.). Polecenia „Różnica” i „Wykluczenie” można zastosować tylko do dwóch zaznaczonych obiektów. Pozostałe polecenia mogą przetwarzać dowolną liczbę obiektów na raz. Obiekt wynikowy zawsze otrzymuje styl obiektu znajdującego się na samym dole.
Wynik działania polecenia „Wykluczenie” jest podobny do wyniku polecenia „Suma (zobacz powyżej), różni się jednak tym, że „Wykluczenie” dodaje dodatkowe węzły w miejscu przecięcia się oryginalnych ścieżek. Różnica pomiędzy poleceniami „Podział” i „Rozcięcie ścieżki” jest taka, że pierwsze polecenie przecina dolny obiekt ścieżką górnego obiektu, podczas gdy drugie przecina kontur dolnego obiektu, usuwając wypełnienie – jest to wygodny sposób na rozdzielanie niewypełnionych konturów na kawałki.

Odsuwanie ścieżki

Inkscape potrafi poszerzać i pomniejszać kształty nie tylko za pomocą skalowania, lecz także przy użyciu odsunięcia ścieżki obiektu, tj. przemieszczając go prostopadle do ścieżki w każdym punkcie. Korespondujące ze sobą polecenia nazywają się „Odsuń do wewnątrz” [ Ctrl+( ] i „Odsuń na zewnątrz” [ Ctrl+) ]. Poniżej pokazano oryginalną ścieżkę (czerwona) i wiele ścieżek odsuniętych, utworzonych ze ścieżki oryginalnej:

Zwykłe polecenia „Odsuń do wewnątrz” i „Odsuń na zewnątrz” tworzą ścieżki, konwertując oryginalny obiekt w ścieżkę – jeżeli jeszcze nią nie jest. Często wygodniejsze jest „dynamiczne odsunięcie” [ Ctrl+J ], które tworzy obiekt z uchwytem do przeciągania (podobnym do uchwytu kształtu), kontrolującym wielkość odsunięcia. Zaznacz poniższy obiekt, wybierz narzędzie „Edycja węzłów” i przeciągnij uchwyt:

Takie dynamiczne odsunięcie obiektu zapamiętuje oryginalną ścieżkę, więc nie „zniszczy” jej, kiedy ponownie zmienisz wielkość odsunięcia. Jeżeli nie ma już potrzeby regulowania odsunięcia, można przekształcić odsunięcie obiektu z powrotem w ścieżkę.
Jeszcze wygodniejsze jest odsunięcie połączone, podobne do dynamicznego, ale połączone z inną ścieżką, którą można edytować. Można mieć wiele odsunięć połączonych dla jednej źródłowej ścieżki. W poniższym przykładzie źródłowa ścieżka jest czerwona, jedno połączone z nią odsunięcie posiada czarny kontur i nie jest wypełnione, drugie ma czarne wypełnienie i brak konturu.
Select the red object and node-edit it; watch how both linked offsets respond. Now select any of the offsets and drag its handle to adjust the offset radius. Finally, note how you can move or transform the offset objects independently without losing their connection with the source.

Upraszczanie

Głównym zastosowaniem polecenia „Uprość” [ Ctrl+L ] jest redukcja liczby węzłów ścieżki z zachowaniem kształtu. Funkcja ta może być użyteczna w przypadku ścieżek stworzonych przy pomocy narzędzia „Ołówek”, ponieważ narzędzie to tworzy czasami więcej węzłów niż jest to konieczne. Kształt znajdujący się poniżej, po lewej stronie utworzono za pomocą ołówka, natomiast po prawej stronie jest kopią, którą poddano procesowi uproszczenia. Oryginalna ścieżka ma 28 węzłów, podczas gdy uproszczona 17, co oznacza, że łatwiej pracować z nią narzędziem „Edycja węzłów” i dodatkowo jest ona gładsza.

Liczba uproszczeń, zwana progiem, zależy od rozmiaru zaznaczenia – im większe zaznaczenie, tym większa liczba uproszczeń. Dlatego ścieżka zaznaczona wraz z dużym obiektem zostanie uproszczona znacznie bardziej, niż gdyby zaznaczono samą ścieżkę. Ponadto polecenie „Uprośćakumuluje się. Oznacza to, że jeżeli skrót [ Ctrl+L ] zostanie użyty kilka razy w krótkich odstępach czasu (co 0,5 sekundy), próg zwiększy się za każdym wywołaniem polecenia. Jeśli następne uproszczenie zostanie wykonane po przerwie, próg powróci do domyślnej wartości. Z pomocą akumulacji można łatwo zastosować dokładną liczbę uproszczeń, jaka jest potrzebna w danym przypadku.
Oprócz wygładzania odręcznie rysowanych krzywych, polecenie „Uprość” może być wykorzystane do tworzenia różnorodnych ciekawych efektów. Często geometryczny kształt o prostych, ostrych krawędziach zyskuje na uproszczeniu, które – stapiając ostre narożniki i wstawiając bardzo naturalne zniekształcenia, czasem stylowe, a czasem po prostu zabawne – tworzy bardziej realistyczne uogólnienie jego pierwotnej formy. Oto przykład grafiki, która wygląda o wiele lepiej po uproszczeniu:

Tworzenie tekstu

Przy pomocy programu Inkscape można tworzyć długie i złożone teksty. Za pomocą Inkscape'a można też bardzo łatwo tworzyć małe obiekty tekstowe, takie jak: nagłówki, banery, logotypy, diagramy, etykiety, podpisy, itp. Ta część poradnika zawiera podstawowe wprowadzenie do funkcji tekstowych Inkscape'a.
Tworzenie tekstu jest proste - wystarczy włączyć narzędzie „Tekst” [ F8 ], kliknąć gdzieś w dokumencie i wpisać treść. Aby zmienić rodzinę czcionek, styl, rozmiar i wyrównanie, należy otworzyć okno dialogowe „Tekst i czcionka” [ Shift+Ctrl+T ]. W oknie tym znajduje się karta „Tekst”, gdzie możliwe jest edytowanie zaznaczonego obiektu tekstowego – w niektórych sytuacjach może być to wygodniejsze niż edycja bezpośrednio w obszarze roboczym, chociażby dlatego, że w tej karcie działa sprawdzanie pisowni.
Tak jak w przypadku innych narzędzi, narzędzie „Tekst” potrafi zaznaczać obiekty własnego typu – obiekty tekstowe. Zatem można kliknąć dowolny, istniejący obiekt tekstowy (taki jak ten akapit), by go zaznaczyć i umieścić w nim kursor.
Jedną z najczęściej wykonywanych operacji w trakcie tworzenia obiektów tekstowych jest regulacja świateł międzyliterowych (odstępów między literami) i międzywierszowych (odstępów między wierszami). Operacja zmiany odstępów pomiędzy dwoma znakami nazywana jest kerningiem. Rozróżniamy kerning ujemny (tzw. podcinanie) czyli dosuwanie do siebie znaków, które wyglądają na nienaturalnie oddalone i dodatni – odsuwanie od siebie znaków sprawiających wrażenie zbyt „ściśniętych” tzn. położonych zbyt blisko siebie. Drugim sposobem regulacji świateł międzyliterowych jest tracking, czyli równomierne odsuwanie, lub przysuwanie do siebie znaków w ciągu tekstu. Inkscape posiada skróty klawiaturowe przypisane do tych operacji. Podczas edycji tekstu skróty [ Alt+< ] i [ Alt+> ] zmieniają odstęp między literami w aktywnym wierszu obiektu tekstowego tak, że całkowita długość wiersza w aktualnym powiększeniu zmienia się o 1 piksel (porównaj z narzędziem „Wskaźnik”, gdzie te same klawisze wykonują skalowanie o rozmiarze piksela). Z reguły, jeżeli rozmiar czcionki w obiekcie tekstowym jest większy niż domyślny, prawdopodobnie będzie korzystniej, jeśli odstęp między literami zostanie nieco zmniejszony. Oto przykład:

Wariant ze zmniejszonymi odstępami pomiędzy literami wygląda lepiej jako nagłówek, ale wciąż nie jest idealny. Odległości pomiędzy literami nie są jednakowe – na przykład litery „a” i „t” są za daleko od siebie, a „t” i „i” są zbyt blisko. W czcionkach o niskiej jakości liczba złych odstępów – widocznych szczególnie w czcionkach o dużych rozmiarach – jest większa niż w czcionkach o wysokiej jakości. Zapewne w dowolnym ciągu tekstu i dowolnej czcionce znajdziesz pary liter, które zyskają na manipulacji kerningiem.
Wykonanie kerningu w programie Inkscape jest bardzo łatwe. Wystarczy ustawić kursor tekstowy pomiędzy literami sprawiającymi problemy i użyć skrótu [ Alt+strzałki ], aby odsunąć litery od kursora w kierunku zgodnym z użytym klawiszem strzałki. Oto ten sam nagłówek, tym razem dopasowany ręcznie w celu osiągnięcia wizualnego, jednolitego pozycjonowania liter:

Dodatkowo, oprócz przesuwania znaków w poziomie za pomocą skrótu [ Alt+strzałka w lewo ] lub [ Alt+strzałka w prawo ], znaki można również przesunąć w pionie, używając skrótu [ Alt+strzałka w górę ], bądź [ Alt+strzałka w dół ]:

Oczywiście, zawsze można po prostu skonwertować tekst w ścieżkę [ Shift+Ctrl+C ] i przesunąć litery jak regularne ścieżki obiektów. Jednakże o wiele wygodniejsze jest zachowanie tekstu jako obiektu tekstowego – można go edytować, wypróbować różne czcionki bez usuwania kerningu oraz odstępów, a jednocześnie zajmuje on o wiele mniej miejsca w zapisanym pliku. Jedyną wadą tego rozwiązania jest to, że na każdej platformie systemowej, na której chce się otworzyć ten dokument SVG, trzeba mieć zainstalowaną oryginalną czcionkę.
Podobnie jak w przypadku regulacji odstępu między literami, można w wielowierszowym obiekcie tekstowym wyregulować odstępy między wierszami. Wypróbuj skróty klawiaturowe [ Ctrl+Alt+< ] i [ Ctrl+Alt+> ] w dowolnym akapicie tego poradnika, by powiększyć bądź zmniejszyć te odstępy, tak aby całkowita wysokość obiektu tekstowego zmieniała się o jeden piksel w aktualnym powiększeniu. Podobnie jak w narzędziu „Wskaźnik”, naciśnięcie klawisza [ Shift ] z dowolnym skrótem powodującym zmianę kerningu lub trackingu sprawi, że efekt zwiększy się 10-krotnie.

Edytor XML

Potężnym narzędziem Inkscape'a jest edytor XML [ Shift+Ctrl+X ]. Wyświetla on całe drzewo XML dokumentu, zawsze odzwierciedlając jego aktualny stan. Można edytować rysunek i obserwować korespondujące z nimi zmiany w drzewie XML. Co więcej, w edytorze XML możliwe jest edytowanie dowolnego tekstu, elementu bądź atrybutu węzła i obserwowanie wyniku w obszarze roboczym. To najlepsze narzędzie, jakie można sobie wyobrazić do interaktywnej nauki SVG - pozwala wykonać rzeczy, które byłyby niemożliwe do zrobienia za pomocą zwykłych narzędzi edycji.

Podsumowanie

Ten poradnik pokazuje tylko niewielką część wszystkich możliwości Inkscape'a. Mamy nadzieję, że ci się spodobał. Nie obawiaj się eksperymentować i dzielić z innymi tym, co stworzyłeś. Aby uzyskać więcej informacji, najnowsze wersje programu i pomoc ze strony społeczności użytkowników i deweloperów, odwiedź witrynę www.inkscape.org.

Na podstawie:
https://inkscape.org/doc/tutorials/advanced/tutorial-advanced.html

Zadania egzaminacyjne: